Velayet, küçüklerin ve kısıtlıların bakım ve diğer işlemlerinin takibi için anne ve babanın sahip olduğu yükümlülüğe denilmektedir. Velayet hakkı için çocukla veli arasında soybağı kurulması gerekmektedir. Eğer anne ve baba çocuk ana rahmine düştüğü sırada veya çocuk doğduğu sırada evli ise ortak velayet söz konusu olacaktır. Evliliğin herhangi bir nedenle sona ermesini takip eden üç yüz gün içerisinde doğan çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmüş olduğundan kocanın nüfusuna kaydedilir.
Çocuk evlilik dışında doğmasına ilişkin hususlar ise Türk Medeni Kanunu ' nun 337. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre; “Ana ve baba evli değilse velâyet anaya aittir. Ana küçük, kısıtlı veya ölmüş ya da velâyet kendisinden alınmışsa hâkim, çocuğun menfaatine göre, vasi atar veya velâyeti babaya verir.” Yani çocuğun doğması annesi ile arasındaki soybağının kurulması için yeterlidir.
Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Nüfus İşlemleri
Türk Medeni Kanunu’nun 321. maddesine göre çocuk, anne ve baba evli ise ailenin evli değilse annesinin soyadını alır. Evlilik dışı doğmuş olan çocuk annenin başvurusu ile annenin soyadını alır. Evlilik dışı doğan çocuk babası tarafından tanındığında çocuk babasının soyadını alabilmektedir. Evlilik dışı doğan çocuk ve baba arasında soybağı baba ile annenin evlenmesi, babanın çocuğu tanıması veya babalık davası ile kurulur. Evlilik dışı doğan çocuk noterde düzenlenecek tanıma senedi ile babası tarafından tanınabilmektedir. Tanıma işleminin yapılabilmesi için çocuğun daha önce başka bir erkek ile kurulmuş soybağı ilişkisinin bulunmaması gerekir. Bu işlem sonrası baba, alacağı tanıma senedi ile nüfusa giderek çocuğu kendi nüfus kütüğüne yazdırabilecek ve kendi soyadını verebilecektir.
Evlilik dışı çocuğun nüfus kaydı yapılırken annenin nüfus cüzdanı ve hastane doğum belgesi başvuruda bulunan annenin yanında bulunmalıdır. Şayet baba çocuğu noter vasıtasıyla tanımış ise bu durumda tanıma senedinin aslı da nüfusa götürülmelidir. Çocuk anne ve babanın boşanmasının kesinleştiği tarihten itibaren üç yüz gün içinde doğarsa çocuk babasının nüfusuna kaydedilir. Eğer boşanılan eşten herhangi bir çocuk anne rahmine düşmediyse bu durumda kadının boşanma davasının kesinleştiği tarihten sonra aile mahkemesine başvurup iddet müddetinin kaldırılmasını talep etmesi kendi lehine sonuç doğuracaktır.
Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Anne ve Babasının Sonradan Evlenmesi
Evlilik dışı doğan çocuğun anne ve babasının doğumdan sonra evlenmesi durumunda evlilik dışında doğan çocuğun velayeti hakkında evlilik içi doğan çocuklara uygulanan kanun hükümleri uygulanacaktır. Böylece soybağı kurulmuş olacaktır.Babalık davası, soybağının reddi, iddet müddetinin kaldırılması ve tanıma hususları aile hukuku kapsamında spesifik konular olduğundan hak kaybına mahal vermemek adına hukuk büromuzla iletişime geçebilirsiniz.
