İhtiyati Tedbir Nedir?

İhtiyati tedbir, hukuki niteliği itibariyle geçici bir hukuki korumayı ifade etmektedir. Bu anlamda mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilmesi talep edilebilir.

İhtiyati Tedbir Nasıl Talep Edilir?

İhtiyati tedbir, dava açılmadan önce, esas hakkında görevli ve yetkili olan mahkemeden; dava açıldıktan sonra ise ancak asıl davanın görüldüğü mahkemeden talep edilir.  Mahkeme anılan talebi gerekli karşı tarafı da dinlemek suretiyle değerlendirir. Talep edenin haklarının derhâl korunmasında zorunluluk bulunan hâllerde, hâkim karşı tarafı dinlemeden de ihtiyati  tedbire karar verebilir. Tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmekle mükelleftir. Bu husus tedbir kararının verilmesi bakımından oldukça önem arz etmektedir, herhangi bir mağduriyet yaşamamanız için avukat yardımına başvurmanızı tavsiye ederiz.

İhtiyati Tedbir Kararından Önce Teminat Yatırmak Zorunlu mudur?

İhtiyati tedbir talep eden, haksız çıktığı takdirde karşı tarafın ve üçüncü kişilerin bu yüzden uğrayacakları muhtemel zararlara karşılık olarak bir teminat göstermek zorundadır. Talep, resmî belgeye, başkaca kesin bir delile dayanıyor yahut durum ve koşullar gerektiriyorsa, mahkeme gerekçesini açıkça belirtmek şartıyla teminat alınmamasına da karar verebilecektir. Kural olarak adli yardımdan yararlanan kimsenin teminat göstermesi gerekmez. Nitekim asıl davaya ilişkin hükmün kesinleşmesinden veya ihtiyati tedbir kararının kalkmasından itibaren bir ay içinde tazminat davasının açılmaması üzerine teminat iade edilir.

Teminat Karşılığında İhtiyati Tedbirin Değiştirilmesi ve Kaldırılması Mümkün müdür?

Aleyhine ihtiyati tedbir kararı verilen veya hakkında bu tedbir kararı uygulanan kişi, şayet mahkemece kabul edilecek bir  teminatı gösterirse, mahkeme, duruma göre tedbirin değiştirilmesine veya kaldırılmasına karar verebilir. Bu anlamda teminatın tutarı, tedbirin değiştirilmesi veya kaldırılmasına göre mahkemece tayin edilir.

Haksız Yere İhtiyati Tedbir Talebinde Bulunma Durumunda Tazminat Sorumluluğu Nedir?

Lehine ihtiyati tedbir kararı verilen taraf, ihtiyati tedbir talebinde bulunduğu anda haksız olduğu anlaşılır yahut tedbir kararı kendiliğinden kalkar ya da itiraz üzerine kaldırılır ise haksız ihtiyati tedbir nedeniyle uğranılan zararı tazminle yükümlü olur. Haksız ihtiyati tedbirden kaynaklanan tazminat davası, esas hakkındaki davanın karara bağlandığı mahkemede açılmalıdır. Nitekim tazminat davası açma hakkı, hükmün kesinleşmesinden veya ihtiyati tedbir kararının kalkmasından itibaren, bir yıl geçmekle  zaman aşımına uğrar. Dolayısı ile 1 yıl içerisinde tazminat talebinizi ileri sürmeniz, hak kaybına uğramamanız bakımından elzemdir.

İhtiyati Tedbir Kararı Nasıl Uygulanır?

İhtiyati tedbir kararının uygulanması, söz konusu kararın verildiği tarihten itibaren bir hafta içinde talep edilmek zorundadır. Aksi hâlde, kanuni süre içinde dava açılmış olsa dahi, tedbir kararı kendiliğinden kalkacaktır.

İhtiyati Tedbir Kararına İtiraz Nedir?

Karşı taraf dinlenmeden verilmiş olan ihtiyati tedbir kararlarına, kural olarak itiraz edilebilir. Mahkemece aksine karar verilmedikçe, ihtiyati tedbir kararına itiraz kararın icrasını durdurmaz. İhtiyati tedbirin uygulanması sırasında karşı taraf hazır bulunuyorsa, tedbirin uygulanmasından itibaren; hazır bulunmuyorsa tedbirin uygulanmasına ilişkin tutanağın tebliğinden itibaren bir hafta içinde, ihtiyati tedbirin şartlarına, mahkemenin yetkisine ve teminata ilişkin olarak, kararı veren mahkemeye itiraz edebilir.  İhtiyati tedbir kararının uygulanması sebebiyle menfaati açıkça ihlal edilen üçüncü kişiler de ihtiyati tedbiri öğrenmelerinden itibaren bir hafta içinde ihtiyati tedbirin şartlarına ve teminata itiraz edebilirler. İhtiyati tedbir kararına itiraz dilekçeyle yapılmalıdır. İtiraz eden, itiraz sebeplerini açıkça göstermek ve itirazının dayanağı olan tüm delilleri dilekçesine de eklemek zorundadır. Mahkeme, ilgilileri dinlemek üzere davet eder; gelmedikleri takdirde dosya üzerinden inceleme yaparak kararını verir. İtiraz üzerine mahkeme, tedbir kararını değiştirebilir veya kaldırabilir. İhtiyati tedbir kararına itiraz hakkında verilen karara karşı, kanun yoluna başvurmak mümkündür. Bu başvuru temyize yetkili Mahkemece öncelikle incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. Fakat kanun yoluna başvurulmuş olması, tedbirin uygulanmasını durdurmayacaktır.

İhtiyati Tedbir Kararında Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?

İhtiyati tedbir, dava açılmadan önce, esas hakkında görevli ve yetkili olan mahkemeden; dava açıldıktan sonra ise ancak asıl davanın görüldüğü mahkemeden talep edilebilir.