İŞE İADE DAVASI NEDİR , KİMLER AÇABİLİR VE SONUÇLARI
İşe iade davası, işçinin haklı bir neden olmaksızın işine son verilmesi halinde, işyerinde aynı koşullar altında tekrar işe başlatılmasını talep eden bir dava türüdür. İşe iade davası, işçinin diğer alacakları ile birlikte dava edilemez. İşçi, ayrıca işe tekrar başlatılmasını talep eden bir dava açmalıdır. Mahkemece işe iade davasının kabulü halinde, işveren işçiyi işe başlatmakla yükümlüdür. Mahkemenin işçinin işe başlatılmasına karar vermesine rağmen, işçiyi işe başlatmayan işveren işçiye işe başlatmama ve boşta geçen süre tazminatlarını ödemek durumundadır.
Kimler Başvurabilir?
İşe iade davasını, iş sözleşmesi hiçbir sebep gösterilmeksizin feshedilen veyahut fesih sebebinin geçerli olmadığı iddiasını öne süren;
İş güvencesi kapsamında,
En az 6 ay kıdeme sahip,
En az 30 işçinin çalıştığı iş yerinde çalışan işçiler açabilir.
Arabuluculuk Zorunlu Mudur?
İş Kanunda yapılan düzenlemelere ilişkin 0.01.2018 Tarihinde Yürürlüğe giren değişiklik uyarınca, işçi işe iade davası açmadan önce, fesih bildirimin tarafına tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde arabuluculuğa başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonrasında anlaşamama halinde, son tutanağın düzenlendiği tarih baz alınarak iki hafta içerisinde iş mahkemelerinde işe iade davası açılabilir.
İşe İade Davasının Kabulü ve İşverence Yapılan Feshin Geçersizliğinin Sonuçları
İş Kanuna göre, işe iade davalarında feshin haklı veyahut geçerli olduğunu ispat etme yükümlülüğü işverende olduğundan, işveren tarafından feshin geçerli bir nedene dayandığı ispatlanamadığı taktirde, mahkemece feshin geçersizliğine karar verilerek, işçinin işe başlatılmasına, işçinin işveren tarafından işe başlatılmaması halinde ise işçiye en fazla 4 aylık ücreti ile hesaplanacak boşta geçen süre tazminatı ile en fazla 8 aylık ücreti ile hesaplanacak işe başlatmama tazminatı ödenmesine karar verilir.
Feshin geçersizliğine dair kesinleşen kararın işçiye tebliği ile işçi 10 iş günü içinde işverene bildirimde bulunarak işe başlatılmasını talep etmek zorundadır. Kesin süre içerisinde işverene başvurmayan işçi fesih işlemini geçerli kabul etmiş sayılarak, işe iade hakkını kaybeder. İşçinin süresi içerisinde işverene başvurması halinde, işveren işçiyi 1 ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşverenin işçiyi 1 ay içerisinde işe başlatmaması halinde, boşta geçen süre ücretini ve işe başlatmama tazminatını ödemek mecburiyetinde kalmaktadır. İşe iade davasını kazanan işçiye ödenecek olan boşta geçen tazminatı, işçinin işe başlatılıp başlatılmamasından bağımsız olarak, her ihtimalde işçiye ödenir.
İşe İade Kararının İcrası Nasıl Gerçekleşir?
Feshin geçersizliği hükmünden sonra kararda yer alan boşta geçen süre ve işe başlatmama tazminatı ve diğer hakların işçi tarafından talep edilebilmesi ancak işçinin usulüne uygun yaptığı bir başvuru sonucunda işveren tarafından işe başlatılmaması şartına bağlıdır. Bunun üzerine işçi isterse, feshin geçersizliğine karar verilen kararı ilamsız icra yolu ile icraya koyarak alacaklarını talep edebilir. İlamsız icraya koyulan alacağa işveren tarafından itiraz edilmesi halinde ise iş mahkemelerinde itirazın iptali davası açılarak, itirazın iptalini talep edebilir. İtirazın iptali davası yoluna başvurmak istemeyen işçi, alacakları için iş mahkemelerinde ayrıca bir alacak davası da açabilir.