Aslanbaş Hukuk Bürosu - Av. Mert Koray Aslanbaş
RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU NEDİR ?

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Nedir?

Resmi belgede sahtecilik suçu TCK m. 204’te tanımlandığı üzere, resmi bir belgenin sahte olarak düzenlenmesi, zaten var olan gerçek bir resmi belgenin başkalarını kandırma amacıyla değiştirilmesi veya sahte bir resmi belgenin kullanılması fiillerinden en az birinin işlenmesi durumunda meydana gelen suçtur. Resmi belgede sahtecilik TCK kapsamında suç sayılmaktadır. Peki resmi belgede sahtecilik suçu nasıl işlenir, resmi belgede sahtecilik cezası nedir, resmi belgede sahtecilik suçu şartları ile fikri sahtecilik ve maddi sahtecilik farkları nelerdir ?

Bir Belgenin Resmi Belge Sayılabilmesi İçin Hangi Özelliklere Sahip Olması Gerekir?

Bir yazının resmi belge niteliğinde olabilmesi için:

  • Belgenin bir kamu görevlisi tarafından düzenlenmesi
  • Düzenlenen belge ile kamu görevlisinin görevi arasında nedensellik bağının olması ve
  • Belgenin varsa zorunlu şekil şartlarını taşıması gerekmektedir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Meydana Gelebilmesi İçin Şartlar (Unsurlar) Nelerdir?

Resmi belgede sahtecilik suçu TCK m. 204 uyarınca üç farklı seçimlik hareketle işlenebilmektedir. Bu anlamda resmi belgede sahtecilik suçu şartları;

  • Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenlemek,
  • Gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmek,
  • Sahte bir resmi belgeyi kullanmak,

fiilleri suçun meydana gelebilmesi için aranan şartlardır. Suçun meydana gelebilmesi için bu eylemlerden birinin gerçekleştirilmesi yeterli olmaktadır. Ayrıca suçun meydana gelebilmesi için bu eylemlerin kasten yapılıyor olması da gerekmektedir. Resmi belgede sahtecilik suçu şartları olmadığında suç sayılmamaktadır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Taksirle İşlenebilmesi Mümkün Müdür?

Resmi belgede sahtecilik suçu ancak kasten işlenecek bir suç türüdür. Yani taksirle resmi belgede sahtecilik suçu işlenmesi mümkün değildir. Örneğin elinde bulunan bir resmi belge üzerinde daha evvel kanuna aykırı şekilde değişiklik yapıldığını bilmeyen bir kişinin bu belgeyi kullanması o kişiyi resmi belgede sahtecilik suçunun faili yapmayacaktır. Bu suçun oluşumu için kastın varlığı şarttır. Resmi belgede sahtecilik suçlarının, hem doğrudan, hem de olası kastla işlenmesi ise mümkündür.

Resmi Belge Olmamasına Rağmen Resmi Belge Olarak Kabul Edilen Belgeler Nelerdir?

TCK m. 210’da niteliği itibariyle özel belge kapsamında olmasına rağmen kanun koyucu tarafından resmi belge hükmünde sayılan belgeler düzenlenmiştir.  Bu belgeler:

  • Emre veya hamile yazılı kambiyo senedi,
  • Emtiayı temsil eden belge,
  • Hisse senedi,
  • Tahvil,
  • Vasiyetname

şeklindedir. Buna göre sahteciliğin yapıldığı belgeler bunlardan biri olduğu takdirde özel belgede sahtecilik suçu değil resmi belgede sahtecilik suçu meydana gelecek ve resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümler uygulanacaktır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Faili Kimdir?

Resmi belgede sahtecilik suçunun faili herkes olabilmektedir. Ancak TCK m. 204/2’de yer alan suçun meydana gelebilmesi için failin kamu görevlisi olması zorunludur. Yani ancak kamu görevlilerin TCK m. 204/2’de yer alan suçtan yargılanabilmektedir.

Fikri Sahtecilik Nedir?

TCK madde 204/2’ de bahsedildiği üzere kamu görevlisinin düzenlemeye yetkili olduğu belgeyi gerçeğe aykırı olarak düzenlenmesi içerik sahteciliği (fikri sahtecilik) olarak kabul edilmektedir. Fikri sahtecilik sadece kamu görevlilerinin işleyebileceği bir suçtur.

Fikri Sahtecilik İle Maddi Sahtecilik Arasındaki Farklar Nelerdir?

Fikri sahtecilik ile maddi sahtecilik arasındaki farklar şu şekildedir:

  • Maddi sahtecilikte daha önce var olan gerçek bir belge bulunması gereklidir. Oysa fikri sahtecilikte, fail doğrudan doğruya sahte belgeye vücut vermekte, sahtecilik yazının yazıldığı anda işlenmektedir.
  • Maddi sahtecilik herkes tarafından gerçekleştirilebildiği halde, fikri sahtecilik sadece bir kamu görevlisi tarafından görevini yerine getirirken ve bu görev gereği resmi belge düzenlenirken gerçekleşebilir.
  • Maddi sahtecilik gerek resmi gerek özel belgede yapılabildiği halde, fikri sahtecilik ancak resmi belgede yapılabilmektedir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Yaptırımı Nedir?

Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen ve/veya gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte bir resmi belgeyi kullanan kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi ise üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Cezayı Artıran Nedenler Nelerdir?

Resmi belgede sahtecilik suçunun daha fazla cezayı gerektiren nitelikli halleri bulunmaktadır. Bu haller şu şekildedir:

  • Suçun kamı görevlisi tarafından işlenmesi: TCK m. 204/2 gereğince görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.
  • Belgenin sahteciliği ispatlanıncaya kadar geçerli belgelerden olması: TCK m. 204/3 gereğince resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılacaktır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Cezayı Azaltan Nedenler Nelerdir?

TCK m. 211 gereğince, bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı veya gerçek bir durumun belgelenmesi amacıyla resmi belgede sahtecilik suçunun işlenmesi halinde verilecek ceza, 1/2 oranında indirilmektedir. Bu cezaya azaltıcı nedenin uygulanabilmesi için failin gerçek olan bir olayın kanıtlanmasını sağlamak amacıyla hareket etmiş olması gereklidir. Kanıtlanmak istenen olayın doğruluğu veya gerçekliği şart olmayıp, failin iyi niyetle bu olayın doğruluğuna inanması yeterlidir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu İçin Verilen Hapis Cezasının Para Cezasına Çevrilmesi Mümkün Müdür?

Resmi belgede sahtecilik suçu kasten işlenebilen bir suç olduğu için para cezasına çevrilmesi ancak 1 yıl ve altındaki ceza hükümleri için geçerli olmaktadır. Resmi belgede sahtecilik suçunun temel hali 2 yıl ile 5 yıl arasında olduğundan, cezanın en alt sınırdan verilip TCK m. 211 gereğince cezanın azaltılması hali dışında bu suç için verilen hapis cezasının para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Şikayete Tabi Midir?

Resmi belgede sahtecilik suçu şikayete tabi suçlardan değildir. Dolayısı ile suçun işlendiği hususu adli makamlara intikal etmesi ile birlikte yetkili makamlar tarafından soruşturma ve kovuşturması re’sen yapılacak herhangi bir şikayetin varlığı aranmamaktır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?

Resmi belgede sahtecilik suçu şikayete tabi bir suç olmadığı için herhangi bir şikayet süresi yoktur. Savcılık, dava zamanaşımı süresi içinde her zaman resen soruşturma yapabilmektedir. Suçun temel dava zamanaşımı süresi ise 8 yıldır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Uzlaşmaya Tabi Midir?

Resmi belgede sahtecilik suçu, uzlaşmaya tabi suçlardan değildir. Bu nedenle resmi belgede sahtecilik suçunda uzlaşma prosedürü uygulanmamaktadır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Bakımından Görevli Ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?

Resmi belgede sahtecilik hangi mahkeme diyorsanız; resmi belgede sahtecilik suçunda görevli mahkeme kural olarak Asliye Ceza Mahkemesi’dir. Ancak resmi belgede sahtecilik suçunun kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesi olacaktır. Resmi belgede sahtecilik suçunda yetkili mahkeme ise failin kamu görevlisi olup olmamasına bağlı olarak suçun işlendiği yer Ağır Ceza veya Asliye Ceza Mahkemeleridir. Resmi belgede sahtecilik suçu nasıl işlenir, resmi belgede sahtecilik hangi mahkeme ile görülür, resmi belgede sahtecilik suçu şartları neler ve fikri sahtecilik ve maddi sahtecilik farkları hakkında bilgi almak için ofisimize ulaşabilirsiniz. 

banner img

Bize hafta içi hergün , 09:00 - 18:00 saatleri arasında ulaşabilirsiniz...

Bize danışın

Bize danışmak için aşağıdaki form bilgilerini doldurarak tarafımıza ulaşabilirsiniz...