Trafikte yaşanan kazalarda, hasarın hızlı ve eksiksiz şekilde tazmin edilebilmesi için zorunlu trafik sigortasının ve kaskonun yaptırılmış olması gerekir. Özellikle karşı tarafın ve 3. kişilerin hasarlarının karşılanmasını sağlayan zorunlu trafik sigortası, kaza durumlarında büyük önem taşır. Hasar süreci yönetimi sayesinde, sigortalıların hasar ihbarında bulunması ve karşı tarafın kayıplarını telafi etmesi daha kolay hale gelir. Sürücülerin mağduriyetlerinin giderilmesi için alanında uzman profesyoneller ve bilirkişiler, bu süreci planlayarak doğru adımların atılmasını sağlar. 

Hasar Nedir?

Hasar, sigorta poliçesi ile güvence altına alınan varlıklarda meydana gelen zarardır fakat burada önemli olan nokta, hasarın poliçede yer alan riziko kapsamında olmasıdır. Hasar meydana geldikten sonrası sigortalı hasar bildiriminde bulunduğu takdirde hasar süreci başlar. 

Hasar Süreci Nedir? 

Hasar süreci, trafikte kaza anından başlayarak kaza ihbarı, hasar tespiti, araç onarımı ve ödemelerin yapılması gibi işlemleri içeren sürece denir. Farklı trafik sigortası türleri kapsamına giren ölüm ya da maluliyetle sonuçlanan trafik kazaları, sigorta hasarları, hırsızlık olayları gibi hasarlar bu süreç içinde değerlendirilir. Hasar süreci boyunca kazanın doğru şekilde belgelenmesi, araçların tam olarak onarılması, sürücülere teslim edilmesi ve ihtiyaçlarının karşılanması amaçlanır.

Trafik Hasarı Anında Yapılması Gerekenler 

Trafikte yaşanan tek ya da çift taraflı bir kazada öncelikle yapılması gereken hayati kontroller vardır. Varsa yaralanan kişilerin tespit edilmesi ve sağlık kuruluşlarıyla iletişime geçilmesi gerekir. Sürücülerin hasar anında hayati kontrolleri yaptıktan sonra sigorta şirketleri ile irtibata geçmesi gerekir. Her sigorta şirketinin 24 saat aktif olarak görev alan asistan hizmetleri bulunur. Telefonla sigorta şirketinin yardım hattı arayarak ihbarda bulunulabilir. Sürecin doğru ilerlemesi için sürücülerin ihbar anında bazı bilgileri iletmesi gerekir. İletilmesi gereken bilgiler şunlardır:

• Poliçe numarası,
• Sigortalının adı, soyadı, varsa unvanı ve T.C. kimlik numarası,
• Hasar saati ve tarihi,
• Hasarın olduğu yer,
• Hasarın nedeni,
• Hasar için tutanak şekli,
• Tahmini hasar tutarı,
• Aracın hasar durumu,
• Ekspertiz yapılacak servisin adres ve telefon numarası bilgileri.

Hasar İhbar Süresi Ne Kadardır? Hasar Dosyası Kaç Günde Sonuçlanır?

Trafik kazasının sigortaya bildirim süresi yani hasar ihbar süresi 5 iş günüdür. Tazminat ödemesinin sigorta şirketleri tarafından hızlı bir şekilde yapılabilmesi için sürücülerin olay anında hemen ihbarda bulunması faydalı olur. Bu 5 günlük süre içinde kazayı sigorta şirketine bildirmediğin takdirde hak kaybı yaşayabilirsin.  İhbar sırasında, öncelikle hasarın nedeninin ve tahmini hasar miktarının doğru şekilde aktarılması ve gerekli belgelerin sigorta şirketine hemen ulaştırılması süreci kolaylaştırır. Tüm belgelerin ulaştırılmasının ardından sigorta şirketi tarafından hasar dosyası açılır. Kaza ile ilgili tüm işlemler bu dosya üzerinden yapılacağı için, sigortalıların dosya numarasını kaybetmemesi önemlidir. İhbarın ardından kaza tespit tutanağının doldurulması gerekir. Olası kazalara karşı her sürücünün aracında bulundurması gereken bu tutanakta; kazanın saati ve tarihi, sürücünün kimlik bilgileri, araç ruhsat ve poliçe bilgileri yer alır. 

Hasar Parası Nasıl Alınır? 

Aracın hasarının tespit edilebilmesi için ekspertiz tarafından sunulan raporda araç değer kaybının yer alması gerekir. Bunun için kaybın miktarı belirlendiğinde öncelikle sigorta şirketine yazılı başvuru yapmak gerekir, ödeme yapılmadığı takdirde ise mahkeme yoluna gidilir. Bu konu, bazı kasko poliçelerinde teminatlar arasında sayıldığı için poliçeni iyi incelemende fayda vardır eğer senin aracına zarar veren aracın sigortası yoksa bu kez değer kaybı davası açılabilir.

Trafik Sigortası Hasar Ödemeleri 

Trafik sigortası hasar ödemesi kime yapılır sorusu kazaya karışan sigortalıların merak ettikleri bir konudur. Kazaya neden olan sürücü, karşı tarafın hasarını karşılamakla yükümlüdür. Zorunlu olarak her sürücü tarafından yaptırılması gereken trafik sigortası, kaza meydana geldiğinde karşı tarafın maruz kaldığı hasarı karşılar. Dolayısıyla hasar ödemeleri, sigortalı kişinin sigorta şirketi tarafından karşılanır. Ancak zorunlu trafik sigortası, sigortalının aracında meydana gelen hasarları karşılamaz. Bu anlamda sigortalıyı değil, 3. kişilerin maddi ve bedeni hasarlarını tazmin eden zorunlu trafik sigortası, kusur oranlarına göre mağdurun ödeme almasını sağlar. Trafik kazası sonrasında sigortadan para alabilmek için bazı adımları eksiksiz uygulaman gerekir. Trafik sigortası hasar ödeme şartları sigortalı ve karşı taraf için belirlenmiştir. Zorunlu trafik sigortası hasar ödemeleri farklı durumlara göre yapılır. Bu durumlar temelde;

• Maddi hasar,
• Sağlık giderleri,
• Ölüm ve daimi maluliyettir.

Trafik Sigortası Hasar Ödeme Süresi

Trafik sigortası hasar bedeli ödeme süresi 8 iş günüdür. Sigorta şirketleri, belgelerin tesliminde herhangi bir eksik olmaması durumunda tazminat ödemesini bu süre içinde gerçekleştirir. Tazminatın yanı sıra, varsa yaralanma ve ölüm durumlarında tüm tedavi ve hastane masrafları da karşılanır. Trafik sigortası hasar bedeli, zarara uğrayanların kusur oranına göre belirlenir. Teminat limitleri ise Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanlar İçin Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası kapsamında bellidir. Bu teminatlar otomobil, taksi, minibüs gibi farklı araç türlerine göre değişebilir. Teminatlar aynı zamanda kaza ve araç başına maddi hasarlara, kişi başına sağlık giderlerine, maluliyet ve ölüme göre de değişir. 

Zorunlu Trafik Sigortası Kapsamına Girmeyen Durumlar Nelerdir?

Herhangi bir hasar durumunda yalnızca karşı tarafın zararını tanzim eden zorunlu trafik sigortası kapsamına girmeyen durumlar şunlardır:

• İşletilmemiş araçlardaki hasarlar,
• Manevi tazminatlar,
• Terör eylemleri nedeniyle oluşan hasarlar,
• Patlayıcı maddelerin taşınması sonucu oluşan zararlar,
• Sigortalı kişinin aracın içindeki eşyalarına gelen zararlar,
• Aracın servisteyken aldığı hasarlar,
• Doğal afetlerin neden olduğu zararlar.

Kasko Hasar Ödemeleri

Sürücülerin kendi araçlarındaki hasarları da tazmin edebilmesi için zorunlu trafik sigortasına ek olarak kasko yaptırması gerekir. Aracın çalınması, araç içindeki eşyaların zarar görmesi, serviste karşılaşılan hasarlar, çekicinin verebileceği zararlar gibi hasarlar için tazminat ödemesi kasko kapsamına göre yapılır. Aynı zamanda kaza sırasında kusurun kimde olduğu trafik sigortası açısından önemlidir. Eğer kaza yaptıysan ve kusurlu taraf sen isen trafik sigortanız karşı tarafın hasarını öderken kasko sigortan da senin aracındaki hasar masrafları karşılar. 

Hasar Dosyası Ne Zaman Kapanır? 

Kasko hasar ödemesi için kazaya dair bilgi ve belgelerin 5 iş günü içerisinde sigorta şirketine bildirilmesi gerekir.Kasko hasar beyanı yapıldıktan sonra ekspertiz raporu ile hasar tespit edilir. Belgelerin eksiksiz olması ve hasarın tespitinden sonra 10 iş günü içerisinde kasko hasar ödemesi yapılır. Kasko şirketine hasar ihbarının yapıldığı ilk günden 45 gün içerisinde ise kasko hasar tazminatı şirket tarafından ödenmelidir.

Hasar Ekspertiz Raporu Nasıl Alınır?

Aracına ilişkin hasar ekspertiz raporunu  www.sbm.org.tr adresine girebilir, ilgili alanlara T.C. kimlik numarası, hasara uğrayan aracın plakası ve hasar tarihini girerek alabilirsin. Hasar tarihini hatırlamıyorsan plaka bilgin ile SBM’ye SMS göndererek hasar raporunu görüntüleyebilirsin. 

Araç Hasar Dosyası İçin İstenen Belgeler

Hasar sonrası tazminat ödemeleri için sigortalılardan bazı belgeler istenir. Bu evrakların eksiksiz ve hatasız bir şekilde ve zamanında sigorta şirketi ile paylaşılması, sürecin düzgün ve hızlı ilerlemesini sağlar. Trafik sigortası hasar ödemesi için sürücülerden istenen belgeler, olayın niteliğine göre değişebilir. Eksper raporuna göre sigortalılardan farklı belgeler de istenebilir.

Maddi Zararlar İçin İstenen Belgeler

Sürücünün, aracıyla 3. kişilere verdiği maddi zararın karşılanması zorunlu trafik sigortası teminatları kapsamındadır. Bu durum söz konusu olduğunda, sigortalıdan şu belgeler istenir:

• Kusur durumunu gösteren trafik kazası tespit tutanağının tasdikli sureti,
• Sigortalının ehliyetinin ve araç ruhsatının fotokopisi,
• Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı,
• Poliçenin aslı (veya fotokopisi), poliçe prim makbuzu,
• Varsa alkol raporu,
• Mağdur sürücüye ait banka, şube ve hesap numarası bilgileri.

Kazanın yurt dışında gerçekleşmesi durumunda ise şu belgeler istenir:

• Kazanın gerçekleştiği ülkenin resmi kuruluşları tarafından tutulan zaptın kopyası,
• Kazanın gerçekleştiği ülkenin uluslararası ekspertiz büroları tarafından hazırlanan hasar raporu,
• Hazırlanan kaza raporunun Türk Konsolosluğu tarafından tasdikli sureti.

Değer Kaybı İçin İstenen Belgeler

Trafikte gerçekleşen bir kazada, kusurlu olmayan sürücünün aracında oluşan hasar, aracın piyasa değerini düşürebilir. Bu durumda, yaşanan değer kaybının kusurlu sürücü tarafından tazmin edilmesi için bazı belgeler istenir:

• Hasar dosyasının açılması için; kaza zaptının tasdikli sureti ya da TRAMER Kaza Tespit Tutanağı ve ödeme yapılacak kişiye ait banka hesap bilgileri,
• Hasar dosyası daha önce açılmışsa; yalnızca değer kaybı talep beyanı,
• Sigortalı aracın ruhsat fotokopisi,
• Hasar fotoğrafları,
• Hasarın belirtildiği eksper raporu ya da onarım faturası.

Daimi Maluliyet Durumunda İstenen Belgeler

Trafik kazalarında üçüncü şahısların maluliyet durumu da trafik sigortası kapsamında karşılanır. Bunun için gerekli belgeler şunlardır:

• Maluliyet durumunu gösteren, yetkili kurumlarca yönetmeliklere uygun düzenlenmiş sağlık raporu,
• Kaza raporu, bilirkişi raporu ya da mahkeme kararı,
• Epikriz raporu,
• Mağdurun kimlik fotokopisi,
• Kaza tarihinden itibaren mağdurun gelir durumunu gösteren belge,
• Adli muayene raporu,
• Yapılan tetkik ve tedavilere ilişkin tüm evraklar,
• Hak sahibinin banka, şube ve hesap numarası bilgileri,
• Kazaya sebep olan aracın ruhsat fotokopisi.

Vefat Durumunda İstenen Belgeler

Ölümle sonuçlanan kazalarda temin edilmesi gerekli belgeler şu şekildedir:

• Kaza raporu, bilirkişi raporu ya da mahkeme kararı,
• Vefat eden kişinin savcılık onaylı muayene ve otopsi raporları,
• Vefat eden kişinin vukuatlı nüfus kayıt örneği,
• Veraset ilamının tasdikli sureti,
• Defin ruhsatı,
• Hak sahibinin banka, şube ve hesap numarası bilgileri,
• Araçların ruhsat fotokopileri,
• Sürücülerin ehliyet fotokopileri ve varsa alkol raporları,
• Ölen kişinin son gelir durumunu gösteren evraklar.

Çalınan Araçlar İçin Kasko Sigortasında İstenen Belgeler

Araç hırsızlık olaylarında, kasko kapsamında istenen belgeler şu şekildedir:

• Poliçe aslı,
• Mağdurun nüfus cüzdanı fotokopisi,
• Karakola müracaat edildiğini gösteren tutanak ve 30 gün sonra Hırsızlık Büro Amirliği’nden alınacak “Bulunamadı” yazısı,
• İfade tutanaklarının kaşeli örneği,
• Aracın vergi borcu olmadığına dair belge,
• Vergi Dairesi’nden araç için ilişik kesme belgesi,
• Aracın asıl ve varsa yedek anahtarları.

Hasar Dosyası İnceleme Süresi Ne Kadar? 

Sigorta şirketi hasar miktarına ilişkin belgeler kendisine verildikten sonra en geç 15 gün içinde gerekli incelemeyi tamamlayarak hasar ve tazminat miktarını sigortalıya bildirmekle yükümlüdür. Hasar süreci ne kadar hızlı ilerlerse, hasarın tazmini de o kadar hızlı karşılanır. Eğer sigortalı rizikonun gerçekleşmesine kasten neden olursa poliçeden doğan haklarını kaybetmiş olacaktır. 

• Hasar ödeme süreci nasıl ilerler?

Sigorta şirketleri hasar ödemesi için kaza tespit tutanağı, ehliyet ve ruhsat fotokopisi, trafik sigortası makbuzu, alkol raporu gibi belgeleri talep eder. Maddi ya da bedensel hasar olmasına göre teminat kapsamı ve istenen belgeler değişebilir. Gerekli tüm evrakların eksiksiz ve hatasız şekilde sigorta şirketine teslim edilmesinin ve eksperler tarafından bu belgelerin incelenmesinin ardından hak sahiplerinin banka hesabına ödemeler gerçekleştirilir. 

• Hasar takip süreci neleri kapsar?

Trafikte meydana gelen kazalarla başlayan hasar takip süreci, sürücülerin mağduriyetlerinin giderilmesine yardımcı olur. Karşı tarafın ya da 3. kişilerin araçlarının maddi hasarlarının onarılması, serviste verilen hizmetler, yaralanma ya da sakatlık durumunda sağlık giderlerinin karşılanması ve eğer varsa davalar hasar takip süreci içine girer.

• Hasar kaç gün içerisinde ödenir?

Hem tazminat bedelleri hem de ödeme zamanları kanunlarla belirlenmiştir. Tüm belgelerin tam olarak ve hatasız şekilde sigorta şirketine ulaştırılmasının ardından tazminat ödemesi 8 iş günü içinde yapılır.

• Zorunlu trafik sigortası dava masraflarını karşılar mı?

Evet. Zorunlu trafik sigortası, hakkında dava açılan sigortalının avukatlık ücretlerini ve masraflarını teminat limitleri dahilinde karşılar. 

• Sigorta servisteki araca ödeme yapar mı?

Alım satım, onarım, bakım gibi servis işlemleri sırasında araç hasar görebilir ancak zorunlu trafik sigortası kapsamında serviste hasar alan araçlar için ödeme yapılmaz. Aynı zamanda, servise bırakılan araçla kaza yapılabilir. Bu durumda ise hasar, servisi işleten kişinin ya da şirketin sorumluluğundadır. 

• Trafik kazasının neden olduğu hastane masraflarını kim karşılar?

2011 yılına kadar 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun (KTK) 98. maddesine göre tedavi giderlerinin ödenmesi sigorta şirketlerinin sorumluluğu olarak tanımlanmıştır. Ancak 2011 yılında yasa, 59. maddesiyle değiştirilmiş ve tedavi giderlerinin kapsamı yeniden belirlenmiştir. 6111 sayılı 59. madde Sağlık Hizmetleri Bedellerinin Ödenmesi başlığında belirtildiği üzere; trafik kazası sonrası, resmi ve özel sağlık kurumu ya da üniversite hastanesi olması fark etmeksizin tüm hizmet bedelleri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanır ve kazada yaralanan kişilerin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaz.