Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunma Suçu: İcra İflas Kanunu md. 338
Gerçeğe aykırı mal beyanında bulunma, açılan bir icra takibinde borçlunun mal beyanında bulunurken gerçeğe aykırı şekilde beyan bulunması mallarını ve alacaklarını gizlemesi halinde ortaya çıkan İcra ve İflas Kanunu’ndan kaynaklı bir icra-iflas suçudur.
Yasal Mevzuat:
İcra ve İflas Hukukuna özgü bu suçun yasal tanımı, unsurları ve yaptırımları 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ' nda düzenlenmiştir. Kanunun 74. ve 75. maddesinde mal beyanında bulunma yükümlülüğünü düzenlerken, kanunun 338. maddesinde beyan yükümlülüğünde gerçeğe aykırı beyanları yaptırıma bağlamıştır.
Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunma Suçu:
İcra ve İflas Kanunu’nun 74. ve 75. maddesi, borçlunun icra takibinde mal beyanında bulunmasını zorunlu kılmaktadır. Borçlunun mal beyanında bulunması, alacaklının borçlunun mal varlığını öğrenerek, alacağına kavuşmasına yardımcı olmak amacıyla düzenlenmiştir.Madde metni dikkate alındığında mal beyanının yazılı veya sözlü olarak yapılması mümkündür. Yeter ki bu beyanını İcra Dairesine yöneltmiş olsun.
Mal beyanında bulunma bir yükümlülüktür. Kanundan kaynaklıdır. Alacaklı, Mal beyanında bulunulmaması halinde borçlunun; mal beyanında bulununcaya kadar hapsen tazyik edilmesi için İcra Ceza Mahkemesine şikayet edebilir. İcra ve İflas Kanunu’nun 338. maddesi ise, borçlunun icra takibinde yaptığı mal beyanının gerçeğe aykırı olması halinde cezalandırılmasını düzenlemektedir. Buna göre, borçlu, icra takibinde yaptığı mal beyanında gerçeğe aykırı beyanda bulunursa, alacaklının şikayeti üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunma Suçunun Unsurları:
İİK. 338. maddesi ile 74. ve 75. maddesinin birlikte değerlendirilmesi halinde Gerçeğe aykırı Mal Beyanında Bulunma Suçunun unsurlarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
- İcra takibi olması: Suçun oluşumu için ortada hukuken geçerli İcra İflas Kanunu hükümlerine göre açılmış ve borçlusuna tebliğ edilmiş bir icra takibinin bulunması zorunludur.
- Borçlu olması: Mal beyanında bulunan kişinin icra takibinin borçlusu olmak zorundadır. Bir başkası tarafından verilen bir beyandan borçlunun sorumlu tutulması mümkün değildir.
- Mal beyanında bulunmak: Ortada İcra ve İflas Kanunu 74 ve devamı maddeleri uyarınca bir mal beyanı olması gerekir.
- Beyanın gerçeğe aykırı olması : Mal beyanının gerçeğe aykırı olması var olan mal varlığının olmadığı şeklinde ya da eksik olarak bildirilmesi şeklinde gerçekleşebilir. Örneğin mal beyanında hiçbir malvarlığım bulunmamaktadır şeklinde beyanda bulunan kişinin taşınmaz ya da taşınırının bulunduğu tespit edilmesi halinde atılı suç unsurları itibariyle gerçekleşmiş olacaktır.
Borçlunun mal beyanında bulunması, icra takibinde olması ve borçlu olması unsurları, İcra ve İflas Kanunu tarafından düzenlenmiş zorunluluklardır. Bu unsurlar gerçekleşmeden, gerçeğe aykırı mal beyanında bulunma suçu oluşmaz.
Beyanın Gerçeğe Aykırı Olması Ne Demektir?
Beyanın gerçeğe aykırı olması unsuru, suçun en önemli unsurudur. Beyanın gerçeğe aykırı olması, beyanın gerçek durumu yansıtmaması demektir. Beyanda gizlenen veya yanlış beyan edilen bir malın varlığı, beyanın gerçeğe aykırı olduğunu gösterir. Borçlunun başkasından alacakları da mal beyanında belirtilmesi gereken unsurlardır. Bundan bahsedilmemesi gerçeğe aykırı beyan niteliğindedir.
Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunma Suçu: Şikayet
Gerçeğe aykırı mal beyanında bulunma suçu, şikayete bağlı bir suçtur. Bu nedenle, suçun soruşturulması ve kovuşturulması, alacaklının şikayetine bağlıdır. Alacaklı, borçlunun gerçeğe aykırı mal beyanında bulunduğunu öğrendiği takdirde, icra mahkemesine şikayette bulunabilir.
Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunma Suçu:
Gerçeğe aykırı mal beyanında bulunma suçunun cezası, üç aydan bir yıla kadar hapis cezasıdır. Bu ceza, icra mahkemesi tarafından verilir.Burada bir hapis cezası değil, hapsen tazyik kararı vardır. Her ikisi de hürriyeti bağlayıcı bir etki doğursa da hapsen tazyik kararı ertelenemez, paraya çevrilemez ve adli sicile işlemez.
