MİRAS HUKUKU HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER
Türk Medeni Kanununda miras hukuku hükümleri nedir? Miras bırakan kişinin mirasçıları kimlerdir? Birden çok mirasçı olması durumunda kime hangi oranda pay düşüyor? Miras paylaşımında eşin, çocuğun ve evlatlığın konumu hakkında tüm merak edilenler detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Türk Medeni Kanunu miras hükümlerinde ölen şahsın mal varlığına kimlerin sahip olabileceği, miras hakkı bulunanlara ne kadar pay düşeceği, sağ kalan eşin mirastan ne şekilde yararlanacağı ve var ise evlatlığın bu mirastan ne ölçüde yararlanabileceği detaylı olarak düzenlenmiştir.
Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Türk Medeni Kanununda miras bırakan kişinin mirasçıları;
- Kan hısımları
- Evlatlığı ve evlatlığın altsoyu
- Eşi
- Devlet olarak belirlenmiş ve bu dört kategori çerçevesinde düzenlenmiştir.
Kan Hısımları Kimlerdir?
Kan hısımlığı denildiğinde miras bırakanın kan ile bağlı bulunduğu akrabalarının tümü kastedilmektedir. Bu akrabalık bağı Türk Medeni Kanunu’nda altsoy olarak sınıflandırılan çocuk, torun ve devamı ile üstsoy olarak adlandırılan anne, baba ve devamı şeklinde belirlenmiştir.
Zümre Sistemi Nedir?
Türk Medeni Kanunu kan bağı yoluyla miras hak elde etme ile alakalı olarak zümre sistemini tercih etmiştir. Soy esasına dayanan zümre sisteminde zümreler belirlenirken miras bırakan kişi esas alınır. Bu sisteme göre önde bulunan zümrede mirasçı bulunuyorsa sonra gelen zümredeki kan bağı olan akrabaları mirasçı olarak kabul edilmeyecektir. Yine aynı şekilde zümre başlarının sağ olması durumunda miras altsoylarına geçememektedir. Miras bırakan kişinin altsoy 1.Zümre mirasçılar olarak sınıflandırılır. Miras bırakanın üstsoyları ise yakınlık derecesine göre sınıflandırılır. Buna göre 2.Zümre Mirasçılar miras bırakan kişinin anası, babası, kardeşleri, yeğenleri ve bunların çocukları, torunları ve devamı şeklindedir.
- Zümre mirasçılar ölen kişinin büyükanneleri ve büyük babaları ile amcası, halası, teyzesi, dayısı, kuzenleri ve devamını oluşturmaktadır. 4. Zümre büyük anne ve büyük babalarının anne ve babaları ile bunların çocuklarını kapsamaktadır.
Zümre Sisteminin Esasları Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu’nda belirlenen zümre sistemine göre yakın zümre uzak zümreyi miras dışı bırakmaktadır. Miras hakkının diğer bir zümreye geçebilmesi ancak o zümrede hiç mirasının olmaması ile mümkün olabilmektedir. 1. Zümrede tek bir mirasçının varlığı dahi 2. Zümrenin miras hakkını engellemektedir. Zümre içindeki miras geçiş üstünlüğü miras bırakana kan bağı en yakın olan belirler. Yani miras bırakana yakın olan kişi kendi altsoyundaki kişileri miras dışı bırakır. Şayet zümre içinde mirasçı sıfatını elde eden kişi sayısı birden fazla ise bu durumda miras bu kişiler arasında eşit olarak pay edilir.
Evlilik Dışı Çocukları Yasal Mirasçılık Durumu Nedir?
Evlilik Dışı doğan çocukların baba tarafından mirasçı olarak kabul edilebilmesi için soybağının tanınması ya da hakim kararı ile kabul edilmesi gerekmektedir. Soybağının kurulması durumunda evlilik dışı çocukların baba tarafından miras alma hakları bulunmaktadır.
Sağ Kalan Eşin Miras Payı Nedir?
Miras bırakan kişinin eşinin sağ olması durumunda eşin miras payı mirasçı bulunduğu zümre sınıfına göre farklılık göstermektedir. Buna göre;
- Miras bırakan kişinin altsoyu ile beraber mirasçı olur ise mirasın dörtte biri,
- Miras bırakan kişinin ana ve baba zümresi ile beraber mirasçı olur ise mirasın yarısı,
- Miras bırakan kişinin büyükanne ve büyükbaba ile onların çocuklarının bulunduğu zümrede miras hakkına sahip oluyor ise mirasın dörtte üçü,
Bunlar da yok ise mirasın bütünü eşe kalmaktadır. Diğer taraftan Türk Medeni Kanunu’nda yasal mal rejimi olarak edinilmiş mallara katılma rejimi kabul edilmiş olup her eş ya da mirasçıları öteki eşe bağlı artık değerin yüzde ellisi üzerinde hak sahibi olmaktadır.