Bir trafik kazası sonucu hasar gören araçlar, eskisini aratmayacak şekilde tamir edilseler bile TRAMER kayıtlarına hasarlı araç olarak geçer. Bu durum da aracın değer kaybı yaşamasına sebep olur. O halde, değer kaybının tam olarak ne demek olduğunu ve bir trafik kazası sonrası oluşan maddi kaybı nasıl en aza indirebileceğinizi anlatalım.
Araç Değer Kaybı Nedir, Nasıl Olur?
Meydana gelen bir kaza sonucunda hasar alan araçta yapılan onarım, parça değişimi gibi işlemler nedeniyle aracın 2. el piyasasındaki değerinin düşmesine araç değer kaybı veya hasar değer kaybı denir. Yani bir bakıma aracın orijinalliğinin azalarak piyasadaki değerinin düşmesi anlamına gelir. Kaza sonrası hasar alan aracın değer kaybını basit bir şekilde anlatalım: Aynı marka ve modelde, diğer özelliklerinin de birbirine yakın olduğu iki araç düşünelim. Bu araçlardan biri kaza yapmış, bu kaza kayıtlara geçmiş ve ardından bir motor parçası değiştirilmiş olsun. Araca yeni takılan parça orijinal olsa bile birçok kişi kaza yapmamış ve tamir görmemiş aracı satın alma eğiliminde olur. Bu yüzden hasar gören ve parçası onarılan ya da değiştirilen bir araç 2. el piyasasında değer kaybeder. Üstelik kusursuz olduğunuz bir kazada hasar masraflarınız ödense bile aracınız değer kaybeder. Böyle bir durumda mağduriyetin engellenmesi için de değer kaybının karşılanması gerekir. Kazada tam kusurlu ya da diğer tarafa nazaran daha fazla kusurlu taraf kimse, araç değer kaybını karşılayacak taraf da odur. Yani eğer kazada kusur oranınız daha azsa veya hiç kusurunuz yoksa aracınızın değer kaybını, haklılığınız oranında karşı taraf karşılar. Tabii değer kaybını elde etmek için de karşı tarafa dava açmak gerekebilir.
Araç Değer Kaybı Davası Nedir, Şartları Nelerdir?
Kusurlu olmadığınız bir trafik kazası sonucunda aracınızın hasar miktarı karşı tarafın trafik sigortası ile karşılansa bile aracınız kazalı olarak kayıtlara geçer. Böyle bir durumda mağdur olmamak için ne yapabilirsiniz? Karşı tarafa değer kaybı davası açmanız mümkün. Kazaya sebep olan kişiye açılan değer kaybı davasında, Borçlar Kanununa göre kusursuz ya da daha az kusurlu tarafın haklılığının kanıtlanması beklenir. Ardından haklı tarafın araç değer kaybı, kazada kusurlu olan kişi tarafından ödenir.Ancak TRAMER kaydında, aracınızın kaza esnasında zarar gören parçasında daha önce herhangi bir işlem yapıldığı belirtiliyorsa araç değer kaybı başvurusunda bulunamazsınız.
Araç Değer Kaybına Nasıl Başvurulur?
Araç değer kaybı talebinde bulunmak ve zararın karşılanmasını sağlamak için bir ekspertiz raporu alıp değer kaybına neden olan kişiye dava açabilirsiniz. Değer kaybının ödenmesi konusunda sigorta şirketi ile bir sorun yaşamanız durumunda ise değer kaybını gösteren ekspertiz raporu ile Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuruda bulunabilirsiniz.
Değer Kaybı Davalarında Zaman Aşımı Ne Kadardır?
Davanın, araç değer kaybına ilişkin dilekçe ile kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yıl içerisinde açılması gerekir. Yani değer kaybı davalarında zaman aşımı süresi 2 yıldır. Bu süre geçerse dava açma hakkı ortadan kalkar.
Araç Değer Kaybını Kasko Karşılar mı?
Kusursuz ya da daha az kusurlu olan tarafın değer kaybı, diğer tarafın trafik sigortasından karşılanır. Tabii yaşanan kaza sonucunda tarafların ikisinde de büyük ya da küçük hasarlar olabilir. Bu noktada “Kusurlu tarafın hasarını kim karşılar?” diye soruyor olabilirsiniz. Kasko ve araç değer kaybı ilişkisi en baştan belirlenmelidir. Genellikle kasko poliçeleri, onarım nedeniyle ortaya çıkan araç değer kayıplarını teminat altına almaz. Ancak bazı sigorta şirketleri, kasko kapsamında araç değer kaybı güvencesine de yer verir. Hatalı tarafın kasko poliçesinde değer kaybı teminatı yer alıyorsa poliçenin düzenlendiği sigorta şirketi, zararı karşılar. Poliçede böyle bir madde yoksa kasko, değer kaybını karşılamaz.
Araç değer kaybı hesaplamasında birçok değişken bulunur. Hesaplama yapılırken dikkat edilen noktalar şu şekilde:
- Marka ve model bilgisi
- Üretim yılı
- Hasar geçmişi ve niteliği
- Kilometresi
- Trafiğe çıkış tarihi
- Pazar değeri
- Aracın kaza tarihi itibarıyla muadillerinin ikinci el piyasasındaki rayici yani alım satım değeri
- Yedek parçalarına ulaşım kolaylığı
- İşlem gören araç parçası sayısı
- Boya onarımı
- Değişim yapılan parçanın araçtaki konumu
- Kullanılan yedek parçanın türü
- Parça değişiminin nasıl yapıldığı
- Geçmiş hasar durumu ve detayları
- Onarımın yapılıp yapılmadığı
- Onarımın yetkili serviste yapılıp yapılmadığı
Değer kaybı hesaplama işleminde aracın hasarı araştırılırken her parçanın veya her işlemin etkisi aynı olmayabilir. Bu noktalardan bazıları şunlardır: Aracın kaza nedeniyle boya işlemi gören bir araç parçasının, tekrar bir kaza geçirmesi durumunda yeniden değer kaybı oluşmaz. Ancak hasarlı parçanın değiştirilmesi değer kaybına neden olabilir. Araçların mekanik motor aksamı ve plastik aksamı gibi bölümlerinde oluşan zarar ve yapılan onarım işlemleri, işlemin büyüklüğüne göre aracın değer kaybı hesaplamasında en önemli unsurlar olmayabilir. Fakat aracın kaportasında gerçekleşen bir hasar, değer kaybı hesaplamasında önemli olabilir.
Buna benzer çok fazla ayrıntı olması sebebiyle araç değer kaybı hususunda hukuk büromuzla iletişime geçmenizi ve işlemleri yetkili , alanında uzman avukatlar aracılığıyla takip etmenizi öneririz.
